Wat betekent het om een goede werkgever te zijn voor mensen die net een oorlogsgebied zijn ontvlucht en moeten aarden in een heel ander land? Die vraag stond centraal tijdens een online sessie voor werkgevers op 30 mei. Welke barrières komen werkgevers tegen en wat zijn mogelijke oplossingen? In deze kennisbrief behandelen we een drietal thema’s.
De sessie organiseerden we samen met Wilma Roozenboom van Refugee Talent Hub, Annemiek Dresen van NewBees, Sandrine Lafay van Open Embassy, Armand Lahaije van AWVN en Beatrijs van der Wal van Randstad Groep Nederland. Zij deelden vanuit hun werk en ervaring hun kennis met werkgevers.
Werk bieden aan Oekraïners: waar vind ik ze en hoe houd ik ze vast?
Veel werkgevers willen iets betekenen voor Oekraïense vluchtelingen. ‘Hoe kom ik met ze in contact?’ is een veelgehoorde vraag. Naast contact zoeken met een Werkgeversservicepunt in jouw regio, kun je ook overwegen om met de groep zelf samen te werken. Er zijn veel informele netwerken, bijvoorbeeld op Facebook en Telegram, waarin landgenoten elkaar opzoeken, ook om elkaar op werk te attenderen.
In de sessie wordt benadrukt dat werk bieden slechts een eerste stap is. Wilma Roozenboom: “Vraag jezelf af: hoe landen ze in je organisatie, hoe voelen ze zich thuis en hoe kunnen ze waarde toevoegen?” Sandrine Lafay: “Een match wordt succesvol wanneer beide partijen bereid zijn een ontwikkeling door te maken, in een gelijkwaardige relatie.”
Tips van de sprekers
- Vacatures kunnen tot starheid leiden; overweeg een open oproep en kijk daarna wat de kandidaat voor jou kan betekenen en vice versa.
- Zorg voor interne communicatie over regels, de werkwijze en omgangsnormen in je organisatie en vertaal zo nodig naar de moedertaal.
- Accepteer tegelijkertijd dat diversiteit kan schuren en verwacht niet dat een medewerker zich direct aanpast aan jou(w organisatie). Zie de nieuwe arbeidsrelatie als een verrijking en kijk juist ook naar wat je er zelf van kunt leren. “Ga het doen, ga fouten maken, lach erom en leer ervan”, aldus Wilma Roozenboom.
Begeleiding op de werkvloer: wat zijn aandachtspunten?
Taal en communicatie wordt vaak als grootste barrière gezien, zeker als Engels geen uitkomst biedt. Google Translate kan – zeker als je de app installeert – handig zijn, maar houd er rekening mee dat deze manier van communiceren tijd en aandacht vraagt.
Een ander aandachtspunt is de mentale gezondheid van de medewerker. Voor Oekraïners geldt dat zij direct na aankomst in Nederland al mogen werken en hebben – in tegenstelling tot andere statushouders – geen voortraject doorlopen. Een voordeel is dat ze op deze manier hun dagritme behouden en in eigen onderhoud kunnen voorzien. Tegelijkertijd kun je niet voorbijgaan aan de persoonlijke omstandigheden. Wilma Roozenboom: “Verwacht niet dat ze in de eerste week volledig meedraaien, ook al zijn het professionals. Geef ze tijd om te landen. Maar realiseer je ook dat niet iedereen een oorlogstrauma heeft. Zo wel, zorg dat je weet waar je naar kunt doorverwijzen, want als werkgever ben je geen professionele hulpverlener.”
Tips van de sprekers:
- Investeer tijd in het leren van vaktaal. Een voorbeeld uit de horeca: in de ochtend woorden leren die nodig zijn in de bediening of in de keuken en in de middag deze woorden in de praktijk brengen. Kijk ook eens op www.kletsmaatjes.nl.
- De vraag ‘heb je het begrepen?’ wordt soms sociaal wenselijk met een ja beantwoord als het eigenlijk ‘nee’ is. Stel daarom open vragen als ‘hoe ga je nu verder?’
- Betrek intrinsiek gemotiveerde collega’s bij de begeleiding. Een buddy op de werkvloer – een directe collega – staat dichtbij en kan echt het verschil maken.
- Het handboek Statushouders gezond aan het werk biedt handvatten aan werkgevers die statushouders in dienst hebben of in dienst willen nemen.
Wet- en regelgeving: waar moet ik als werkgever aan denken?
Maar vóórdat je werk biedt aan (Oekraïense) vluchtelingen, zijn er een aantal zaken die geregeld moeten worden. We zetten het op een rij:
Verblijfsvergunning – de Richtlijn tijdelijke bescherming ontheemden geeft recht op opvang, medische zorg, onderwijs en werk. Wanneer de ‘ontheemde’ zich meldt bij de gemeente, krijgt zij/hij na inschrijving een BSN-nummer. Deze heb je nog om te kunnen werken.
Zorgverzekering – Vluchtelingen uit Oekraïne die in Nederland gaan werken, zijn verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Doen ze dit niet, dan volgt een boete. Als ze aan de voorwaarden voldoen, kunnen zij zorgtoeslag aanvragen.
Melding tewerkstelling – Vanaf 1 april jl. is voor Oekraïense werknemers die in loondienst werken geen werkvergunning meer nodig. Wel moet de werkgever 2 werkdagen voor aanvang van de werkzaamheden hier melding van maken bij UWV. Niet of te laat melden kan leiden tot een boete.
Let op: wanneer iemand betaald werk gaat verrichten, heeft hij geen recht meer op het maandelijkse leefgeld van 260 euro.
Arbeidsovereenkomst – de medewerker mag alleen werken op basis van een arbeidsovereenkomst en niet als zelfstandige. Het Nederlands arbeidsrecht is van toepassing.
Fiscale verplichtingen loonadministratie – de medewerker moet opgenomen worden in de loonadministratie.
Let op: wanneer de benodigde gegevens niet op orde zijn, kan het zijn dat je het anoniementarief moet toepassen.
Meer weten over werk bieden aan (Oekraïense) vluchtelingen? De online sessie van 30 mei krijgt een vervolg op dinsdag 20 september in de vorm van een online Q&A. Tegen die tijd zijn er ongetwijfeld meer ervaringen opgedaan en nieuwe lessen geleerd. Mogelijk is dan ook bekend of – en zo ja, hoe – werkgevers en Oekraïners aanspraak kunnen maken op ondersteunende regelingen en instrumenten bij het vinden en behouden van werk. Wees welkom, aanmelden kan via onderstaande button.
Gerelateerde Berichten:
