Berend Zewuster maakte als docent in het praktijkonderwijs voor het eerst kennis met de jongens en meiden die we bij gebrek aan een betere omschrijving meestal Wajongers noemen. Hij raakte geïnspireerd door het werken met deze groep en besloot samen met hen ‘iets moois op te zetten’.
Dat moois werd ADO Houten Speelgoed. Dat wil zeggen, de doorstart van ADO, want die merknaam bestaat al bijna 100 jaar. In 1922 opgericht in het sanatorium Berg en Bosch te Apeldoorn als Arbeid door Onvolwaardigen, kreeg ADO Houten Speelgoed in de jaren zestig een vervolg bij sociale werkplaatsen en ADO staat sindsdien voor Apart, Doelmatig en Onverwoestbaar. “In 2009 besloot de Sociale Werkplaats te stoppen met de productie van houten speelgoed. Wij konden de naam overnemen.”
Zonder relatie, geen prestatie
Nog dit jaar wil ADO een eigen werkplaats openen. Tot nu toe werkten Zewuster en zijn collega’s nog nauw samen met de sociale werkplaats Permar in Ede. “Op dit moment zijn er continu 2 man voor ons bezig met het maken van speelgoed, op drukke dagen nog 2 meer. Maar als we eenmaal in de eigen werkplaats zitten, verwacht ik dat we aan wel 10 mensen plaats kunnen bieden. Naast onze eigen ADO-lijn gaan we namelijk ook veel werk voor derden uitvoeren.”
Zewuster geeft de mensen uit de doelgroep bewust de ruimte om veel uit te proberen en zelf te ontdekken. “Zonder relatie, geen prestatie. Daar begint het mee. Dat betekent dat er sprake moet zijn van wederzijds vertrouwen. Als dat vertrouwen is opgebouwd, en dat kost tijd, dan zijn ze tot veel in staat. Het zijn immers volstrekt normale mensen, hoogstens zijn ze wat minder snel. Wij begeleiden op afstand volgens het motto: laat ze zwemmen, maar nooit verdrinken.”
Dienen der mensheid
De begeleiding is in handen van Zewuster en andere vrijwilligers met veel ervaring in het houtbewerkersvak. Het is namelijk niet alleen de bedoeling dat de mensen van ADO mooie spullen maken, maar ook dat ze een diploma behalen. “We willen dat de kandidaten in een jaar hun entree diploma op mbo-niveau 1 hebben gehaald. Daarna helpen we ze bij het vinden van een baan.”
Al bij de oprichting in 1922 beschreef ADO haar doel als het ‘dienen der mensheid’. Dat waren dan wel andere tijden, maar sommige dingen veranderen niet. “Met ADO Houten Speelgoed maken we mooi, duurzaam (we hebben een overeenkomst gesloten om alleen nog maar gerecycled hout te gaan gebruiken) speelgoed en geven we een vergeten doelgroep de kans om zich te laten zien.”