Overheidsinstellingen vragen bij openbare aanbestedingen dikwijls om een maatschappelijke bijdrage van een percentage van de te verwachten omzet. Bijvoorbeeld door mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen. Men noemt dit Social Return on Investment (SROI).
Het kost veel gemeenten moeite om de afspraken geconcretiseerd te krijgen. Bedrijven geven bijvoorbeeld aan dat het, achteraf gezien, lastig is om er invulling aan te geven. Terwijl er voor ieder bedrijf voldoende mogelijkheden zijn.
Een van de gemeenten die als een bok op de haverkist zit, is de gemeente Velsen. Joop Kerkstra vervult daarbij sinds 2012 een centrale rol. Hij kende een droomstart omdat het initiatief om SROI een belangrijke plek te geven bij aanbestedingen niet vanuit het ambtenarenapparaat kwam, maar vanuit de gemeenteraad. Daarmee had hij vanaf het begin de noodzakelijke support om zo’n lastig onderwerp als SROI handen en voeten te geven.
Waar zijn focus in eerste instantie lag op het ondersteunen van de inkopers van de gemeente bij het maken van heldere voorwaarden in de aanbestedingsdocumenten, richt hij zich nu meer en meer op de realisatie van de afspraken. Met zijn adviezen heeft menige organisatie daadwerkelijk invulling kunnen geven aan de contractuele verplichtingen.
De maatschappelijke opbrengsten verschillen van jaar tot jaar. Een gemeente doet immers het ene jaar meer grote investeringen dan het andere. De objecten verschillen ook: van sportaccommodaties tot weg- en waterbouw. De zorgsector is de volgende bedrijfstak, waar meer dan gemiddelde aandacht naar uitgaat. Sommige organisaties hebben al wegen gevonden om tot een goede maatschappelijke besteding te komen; andere zullen daarmee nu aan de slag moeten gaan.
Joop maakt ook deel uit van het Regionaal Overleg Social Return, waar de gemeenten samenwerken om tot een uniforme social-returnregeling te komen. Momenteel bekijken de deelnemers aan dit overleg of ze ook op de nalevingskant meer de handen ineen kunnen slaan.
SROI kan een krachtig middel zijn om de Banenafspraak te realiseren. Joop laat dit in zijn dagelijkse praktijk zien.