Jobcoaching moet weer terug naar de kern

---

Jobcoaching vanuit het UWV is hard toe aan een upgrade. Daarom heeft het UWV, samen met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), onderzocht hoe zij dit instrument nog beter in kunnen zetten. Een algehele conclusie: jobcoaching is onvoldoende met haar tijd meegegaan. Er zijn nogal wat verbeterpunten. Het UWV gaat hier de komende jaren mee aan de slag.

Definitie van de jobcoach

Laten we eens definiëren wat een jobcoach precies doet. Eenvoudig gezegd begeleidt hij of zij mensen met een arbeidsbeperking duurzaam naar werk. Ook ondersteunt de jobcoach hen vervolgens tijdens het werk, zodat zij steeds beter hun eigen weg kunnen vinden. Hoe zelfstandiger mensen worden, hoe minder de jobcoach nodig zal zijn.

In de praktijk zijn er echter nogal veel struikelblokken. Daarom een greep van de uitkomsten uit het rapport. Een heldere conclusie is dat er te veel regels zijn in het traject. Een verbeterpunt is dan ook meer flexibiliteit en een gepersonaliseerder benadering. De lijntjes moeten korter, de formulieren vereenvoudigd.

Knelpunten

Er zijn een aantal knelpunten waar zowel werkgevers als werknemers te vaak over struikelen. We zullen er hier een paar van noemen.

1. Het traject kent nu een maximum van drie jaar. Dat is vaak te kort. Het traject moet worden veranderd naar een duur die aansluit bij de behoeften van mensen; 
2. Er zijn te veel verschillen in werkwijze tussen gemeenten Dat moet eenduidiger; 
3. Het is onvoldoende scherp wat je van de jobcoach mag verwachten. Daar wordt te weinig op gestuurd, waardoor ook werkgevers niet de ondersteuning ervaren die nodig is; 
4. Werkzoekenden hebben nu haast een jobcoach nodig om een aanvraag voor jobcoaching te kunnen doen. Dat moet worden vereenvoudigd; 
5. Werkzoekenden worden onvoldoende gefaciliteerd bij de keuze voor een jobcoach. Ook dit moet worden vereenvoudigd;  
6. De jobcoach weet op het moment dat hij de aanvraag moet doen nog te weinig over de werkzoekende en de baan. Dat moet persoonlijker;  
7. De jobcoach moet een geüpload aanvraagformulier printen voor een natte handtekening. Dat zou anno nu niet meer noodzakelijk moeten zijn; 
8. Bij het indienen van de eerste digitale aanvraag zetten jobcoaches onbedoeld van alles in werking dat niet de bedoeling is, wat UWV veel extra werk oplevert. Dit moet logischer worden opgebouwd. 

Kortom, vereenvoudiging van het proces, kortere lijntjes en een persoonlijker benadering. Een vertrouwensband met de jobcoach is voor werkzoekenden essentieel, dus ook daarin zou minder geschoven moeten worden. In onderstaande infographic zie je hoe het UWV op korte-, midden- en langetermijn de verbeteringen in wil voeren.

Korte termijn (start direct):

Het UWV begint met het opstellen van een visie en een plan van aanpak, aan de hand van de aanbevolen oplossingen. Ook zet het UWV zich in om de bekendheid van jobcoaches te vergroten, bij zowel werkzoekenden als bij werkgevers.

Middellange termijn (start in 2024):

Het UWV gaat een praktische tussenoplossing zoeken, zodat jobcoaches nu al kunnen en mogen helpen bij het vinden van een nieuwe baan. Dit doet het UWV vooruitlopend op gewijzigde wet- en regelgeving. Tegelijkertijd wordt er een nieuw systeem ontwikkeld voor kwaliteits- en risicomanagement en worden de formulieren en brieven vereenvoudigd.

Lange termijn:

Allereerst wordt de wettelijke knip tussen coach en re-integratiebegeleiding weggehaald. Het UWV harmoniseert daarnaast de werkwijze tussen henzelf en gemeenten. Ook wordt jobcoach een erkend beroep, met opleiding en een lijst specialisaties van erkende jobcoaches.

Reactie De Normaalste Zaak
Als De Normaalste Zaak waren we intensief betrokken bij dit onderzoek. Het rapport bevat in onze ogen veel belangrijke verbetermogelijkheden inzake jobcoaching. Het beter gaan functioneren van jobcoaching heeft een direct positieve bijdrage op de baankansen van mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Daarom vinden wij het van belang dat jobcoaching zo snel mogelijk (waar nodig) kwalitatief wordt verbeterd, beter de verbinding kan gaan maken met problemen in de leefsfeer van de medewerker, zo lang als nodig wordt ingezet en beschikbaar is voor iedereen die jobcoaching nodig heeft om duurzaam werk te hebben. Snelle en goede uitvoering van de aanbevelingen uit het rapport, in lijn met bovenstaande, is van groot belang voor werkgevers en voor de ontwikkeling naar een meer inclusieve arbeidsmarkt. Aanvullend hechten we veel belang aan uniformering van de inzet en uitvoering tussen UWV en gemeenten (en tussen gemeenten onderling) zodat bijvoorbeeld werkgevers met meerdere vestigingen in verschillende regio’s meer duidelijkheid krijgen ten aanzien van de inzet van het instrument.