Mijn medewerker heeft geldstress. Wat kan ik als werkgever doen?


Op 21 februari organiseerden AWVN en De Normaalste Zaak een kennis- en uitwisselingssessie over het thema ‘geldstress bij medewerkers’. Een werknemer met geldzorgen is sneller afgeleid en gemiddeld 7 dagen per jaar extra ziek. Welke rol kan een werkgever spelen in tijdige ondersteuning bij zorgen over geld? 

Rosanne Oomkens, werkzaam bij Hogeschool Utrecht binnen het lectoraat Schulden en Incasso, houdt zich al langere tijd bezig met het thema geldstress op de werkvloer. Met de deelnemers deelde ze kennis aan de hand van 3 vragen: wat is de impact van geldstress, hoe herken je geldstress en hoe maak je het als werkgever bespreekbaar?

Wat is de impact van geldstress?

Uit onderzoek blijkt dat mensen met geldzorgen (tijdelijk) een lager IQ hebben en dat heeft invloed op hun doen en denken. Door geldstress…

  • wordt je denkvermogen aangetast en dat beïnvloedt de beslissingen die je neemt
  • ben je minder goed in staat om na te denken over de toekomst
  • ontwikkel je een negatiever zelfbeeld
  • wordt je mentale bandbreedte kleiner, oftewel: de kans dat je psychische klachten ontwikkelt wordt groter

Dit alles heeft ook (financiële) impact op de werkgever. Mensen met geldstress zijn minder productief en zijn vaker ziek.

Hoe herken je geldstress bij medewerkers?

Een directe aanwijzing is als er beslag wordt gelegd op het loon van de medewerker. Volgens Rosanne Oomkens zien echter veel werkgevers dit nog vooral als een administratieve handeling en komen vaak niet direct in actie. Terwijl, zo benadrukt ze, “loonbeslag er op duidt dat de medewerker al in een ver gevorderd stadium van schuldenproblematiek zit.” Het liefst zou je als werkgever dus al eerder scherp zijn op problemen. Ook de volgende situaties kunnen duiden op geldstress; de medewerker…

  • doet niet meer actief mee met uitjes of cadeautjes
  • is veel afgeleid door telefoontjes van bijvoorbeeld schuldeisers of deurwaarders
  • leent geld van collega’s
  • vraagt om een lening/voorschot
  • heeft concentratieproblemen en verzuimt vaker

Hoe maak je geldstress bespreekbaar?

Zowel medewerkers als werkgevers voelen schroom om over geldstress en/of schuldenproblematiek te praten. Een belangrijke eye opener is dat maar liefst 78% van de medewerkers graag hulp of steun ontvangt van de werkgever, mits de werkgever de eerste stap zet. Met het oog op de afhankelijkheidspositie die medewerkers hebben of ervaren, is dat geen onlogisch uitgangspunt. Rosanne benadrukt dat gespreksvoering vanuit de ratio niet de beste manier is om medewerkers met geldstress in beweging te krijgen. Ze legt uit hoe het ABC-model wél kan helpen:

De A van autonomie – geef de medewerker de ruimte om zelf beslissingen te nemen
Dus niet: “ik wil dat je uiterlijk donderdag dit formulier hebt ingevuld”
Maar wel: “wanneer lukt het jou om dit formulier in te vullen?”

De B van betrokkenheid – wees oprecht geïnteresseerd in de medewerker, zodat je de drempel verlaagt om open te zijn
Dus niet: “hoe kom je aan al die schulden?”
Maar wel: “ik weet dat het een lastige vraag is en het is aan jou of je me antwoord wil geven, maar…”

De C van competentie – zorg dat de medewerker weer vertrouwen in het eigen kunnen krijgt
Dus niet: “waarom kwam je vanmorgen niet opdagen?”
Maar wel: “ik ben niet gewend van jou dat je een afspraak mist, wil je delen wat er aan de hand was?”

Wat als van de geboden hulp geen gebruik wort gemaakt?

Veel organisaties hebben al veel hulp beschikbaar voor medewerkers, maar een aantal werkgevers merkt dat hier weinig gebruik van wordt gemaakt. Dit lijkt tegenstrijdig met wat we eerder benoemden: dat medewerkers graag hulp van hun werkgever ontvangen. Daarom twee tips om voor hen de drempel te verlagen:

  • Maak financiële fitheid onderdeel van het vitaliteitsbeleid door bijvoorbeeld een gratis spar-halfuurtje met een financieel adviseur aan te bieden, of een telefonische hulplijn voor laagdrempelige budgetcoaching.
  • Maak het zichtbaar: communiceer regelmatig over de verschillende soorten ondersteuning en leg bij voorkeur de nadruk op financiële fitheid in plaats van op geldstress.

Na het informatieve deel gingen de werkgevers uiteen om ervaringen met de thematiek met elkaar te delen. Zij vertellen onder meer dat ze veel verschillende oorzaken van geldstress tegenkomen. Een echtscheiding is een veelvoorkomende oorzaak. Ook komt het regelmatig voor dat mensen door privéomstandigheden minder kunnen werken en daardoor een deel van hun inkomen verliezen. Bijvoorbeeld door gezinsuitbreiding of door het geven van mantelzorg.

Meer informatie en praktische handvatten over het thema geldstress? Bekijk de website financieel fitte werknemers