Op 14 november organiseerde werkgeversnetwerk De Normaalste Zaak een Praktijktafel bij Scania Production in Zwolle. Aan vijf tafels spraken ruim 50 ondernemers en vertegenwoordigers van publieke partijen over de belangrijkste problemen – en oplossingen – rond inclusief ondernemen. Aandachtige toehoorders waren staatssecretaris Tamara van Ark (SZW) en de Zwolse wethouder René de Heer.
Bert van Boggelen, landelijk kwartiermaker van DNZ, legde in zijn welkomstwoord de nadruk op het belang van een goede communicatie tussen publieke en private partijen. “Want,” zo zei hij, “als werkgevers en de overheid elkaar kunnen vinden en vertrouwen, kunnen we samen oplossingen vinden voor de dagelijkse praktijk van het inclusief ondernemen.”
Staatssecretaris Tamara van Ark in dialoog
Terug tot de kern bij Scania
Voordat de daadwerkelijke praktijktafel van start ging, bracht Jesse Telgenhof (teamleider bij Scania) de zaak weer even terug tot waar het werkelijk om gaat. Telgenhof begon als praktijkleerling bij Scania, heeft inmiddels de leiding over een team van meer dan tien mensen en studeert op niveau MBO-4. “Er is zoveel mogelijk,” zei Jesse zelf. “Bij Scania kreeg ik de aandacht die ik nodig had. En ze vertelden me ook wat ik wel kon. En volgens mij wordt nog wel eens vergeten hoe belangrijk dat voor mensen is.”
Richard van Hoogwaarden (Hoofd Training&Opleiding) was betrokken bij de begeleiding van Jesse. “We investeren heel gericht in mensen,” vertelde hij. “Op dit moment hebben we vijf medewerkers uit de doelgroep in opleiding.” Van Hoogwaarden noemde het een intensief traject, gericht op de individuele kwaliteiten. “Samen zoeken naar je kracht,” noemde Jesse het.
Overheid en werkgevers: een evenwichtig partnerschap?
Petra Oden, lector aan de Hanze Hogeschool, vergeleek in haar presentatie Partnerschap bij Participatiewet de relatie tussen overheid en werkgevers met een tango. “Het is een dans en het lijkt op improvisatie, maar de relatie bloeit pas echt op als er een heldere structuur is.” Oden onderzocht de problemen die werkgevers ondervinden bij het voldoen aan de banenafspraak.
Oden stelt dat werkgevers geconfronteerd worden met een hoge regeldruk. Die regels zijn niet alleen nadelig voor werkgevers. Ook publieke organisaties als gemeenten en UWV hebben hiermee te kampen. Behalve de regeldruk zelf, hebben werkgevers er ook last van dat de regels in verschillende regio’s en gemeenten verschillend worden geïnterpreteerd.
Ze benadrukt dat werkgevers uiteindelijk het meest behoefte hebben aan een evenwichtig partnerschap met de overheid. Bij een echt partnerschap horen volgens Oden de erkenning van de expertise van de werkgever (bijvoorbeeld als het gaat om jobcoaching en begeleiding op de werkvloer) en het gevoel van een gedeelde verantwoordelijkheid voor het slagen van een plaatsing.
Ze adviseerde de staatssecretaris om ondernemers te betrekken bij de uitwerking van het beleid, om ongewenste consequenties op de werkvloer te vermijden. Omdat er aan de onderkant van de arbeidsmarkt vaak sprake is van tijdelijke contracten, doet Oden de aanbeveling om meer te investeren in duurzaamheid. Dat laatste kan door meer te investeren in structurele begeleiding en netwerken van ondernemers in te zetten als het tijd is om naar een volgende werkplek te zoeken.
De praktijktafels
Wethouder René de Heer en staatssecretaris Tamara van Ark namen voorafgaand aan het tweede deel van de bijeenkomst, de daadwerkelijke praktijktafels, het woord. “Laten we de knelpunten bespreken,” zei De Heer. “Volgens mij is het een gezamenlijke opdracht voor werkgevers en overheid om te zorgen voor een wendbare en inclusieve arbeidsmarkt.”
Daar sloot de staatssecretaris zich bij aan. Ze lichtte alvast een tipje van de sluier op over haar komende offensief om meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. Haar offensief is erop gericht om werken lonend te maken, om inclusief ondernemen te vereenvoudigen voor werkgevers. Ze noemde de praktijktafel een goede manier om werkgevers en overheid bij elkaar te brengen. “We werken immers aan het zelfde doel.”
“De praktijktafels zijn bedoeld om een dialoog te starten,” met deze woorden opende Bert van Boggelen de vijf praktijktafels. Aan elke tafel gingen ondernemers en afgevaardigden van publieke instanties in gesprek over een specifiek onderwerp.
De vijf tafels
Werkgeversdienstverlening: hoe werk je nu samen?
Aan tafel met: Maja Borns (Novon) en Jolien Kunst (gemeente Zwolle)
[wpex more=”Lees meer ⇓” less=”Lees minder ⇑”]
Er zijn zoveel loketten: het landelijk werkgeversservicepunt, regionale Werkgevers Servicepunten, UWV’s en gemeenten. Terwijl werkgevers juist dringend behoefte hebben aan een eenduidige werkwijze. Hoe kunnen we de samenwerking tussen werkgevers en overheden verbeteren?
Successen:
- Werkgevers zien de betrokkenheid bij gemeente en UWV.
- Gemeente en UWV proberen werkgevers te faciliteren in hun individuele wensen.
- Samenwerking tussen UWV en gemeente is al behoorlijk verbeterd.
Uitdagingen:
- Regeldruk zorgt voor veel administratieve rompslomp.
- Vertrouwen in werkgevers ontbreekt af en toe.
- Concreet voorbeeld uit de praktijk: contactpersoon bij UWV gaat met pensioen. Werkgever verliest zijn ingang. Wat nu?
Oplossingen:
- Toe naar één uitvoeringsorgaan.
- Zowel regionaal als landelijk één standaard m.b.t. proefplaatsingen en (forfaitaire) loonwaardebepaling; voor alle doelgroepen.
- Wederzijds investeren in vertrouwen en vertrouwensrelaties (met contactpersonen).[/wpex]
Transparantie kaartenbak: ken uw kandidaten
Aan tafel met: Edwin de Jong (AxentGroen) & Jonneke Sterk (Cycloon Post)
[wpex more=”Lees meer ⇓” less=”Lees minder ⇑”]
Kennen UWV en gemeente hun kandidaten voldoende? Zit er verschil tussen grotere en kleinere gemeenten? Lukt het gemeenten om op tijd voldoende kandidaten aan te leveren? We hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het vinden, begeleiden en opleiden van kandidaten. Wat kunnen we er nu aan doen, met elkaar wat oplossen?
Successen:
- Een scherper inzicht in de kwaliteiten van kandidaten leidt er in Zwolle toe dat er steeds meer banen om mensen heen gebouwd worden, i.p.v. mensen om banen.
- Steeds meer regionale samenwerking, bijvoorbeeld bij werkgelegenheidsprojecten.
Uitdagingen:
- Continuïteit en samenwerking: worden werkgevers genoeg betrokken bij het plaatsen van de doelgroep?
- Werkgevers moeten wachten op kandidaten, maar zijn die er eigenlijk wel?
- (Verlengde) proefplaatsingen kunnen voor onzekerheid zorgen bij kandidaten.
Oplossingen:
- Beter verwachtingenmanagement richting werkgevers, zodat werkgevers een realistischer beeld krijgen van het aantal werkfitte kandidaten.
- Werkgevers meer betrekken bij plaatsingen en informeren over beschikbare subsidies, bijvoorbeeld vanuit de provincie Overijssel om kandidaten werkfit te maken.
- Meer denken vanuit de businesscase.
- Successen belichten om anderen te inspireren.[/wpex]
Relatie tussen onderwijs en werkgevers
Aan tafel met: Aurel Rasmioen & Christian Schraa (Safety Group).
[wpex more=”Lees meer ⇓” less=”Lees minder ⇑”]
Er is een groot verschil tussen kandidaten van de gemeenten/UWV of direct vanuit school. Hoe kunnen we bouwen aan een directe relatie tussen scholen en werkgevers?
Successen:
- Schotten in het onderwijs worden afgebouwd.
- Werkgevers steeds vaker goede mindset in omgang met schoolverlaters.
- Veelheid aan beschikbare trajecten voor praktijkleren.
Uitdagingen:
- Afstand wegnemen tussen scholier en arbeidsmarkt.
- Scholen en bedrijven nog beter aan elkaar koppelen.
- Veelheid aan beschikbare trajecten voor praktijkleren, het ontbreekt soms aan overzicht.
- Werkgevers hebben behoefte aan meer inzicht in de talenten van de jongeren.
Oplossingen:
- Scholen en bedrijven kunnen beter kennis delen mbt trajecten en mogelijkheden doelgroep.
- Scholen en bedrijven kunnen samenwerking in begeleiding intensiveren en plaatsingen zo duurzamer maken.
- Praktijkroute om certificaten te halen (Boris) meer onder de aandacht brengen.
- Bundelen van krachten door MKB om meer plaatsingen te realiseren.
- Realisme onder werkgevers vergroten: de jongeren zijn tot veel in staat, maar er is wel geduld nodig.[/wpex]
Plaatsing van mensen uit de doelgroep: hoe creëer je duurzaamheid?
Aan tafel met: Janine Wiersma (Axxor) & Bernhard Nanninga (BC Group)
[wpex more=”Lees meer ⇓” less=”Lees minder ⇑”]
Gemeenten en UWV sturen op duurzame plaatsingen (tenminste 6 maanden). Werkgevers kunnen vaak na korte proefplaatsingen echter nog geen beslissing te nemen over het aanbieden van een vast contract. Hoe kunnen publiek en privaat elkaar hierin vinden?
Successen:
- Er is veel talent, dat beseffen zowel werkgevers als publieke instanties heel goed.
- Werkgevers willen graag werken aan inclusie en laten dat ook zien.
- Publieke instanties laten zien te willen luisteren naar werkgevers (en kandidaten).
Uitdagingen:
- Hoe kunnen de partijen elkaar beter vinden en ontdekken waar de gevraagde expertise aanwezig is?
- Behoefte aan duurzame begeleiding, wie kan die het beste op zich nemen?
- Werkgevers hebben behoefte aan maatwerk en meer commitment van gemeente en andere instanties.
- Overheidsinstanties zijn gebonden aan wet- en regelgeving, laat deze niet beperkend werken en leidend zijn, maar benut de ruimte door creativiteit en omdenken.
Oplossingen:
- Creëer persoonlijke ontwikkelkansen (kijk naar de individu, zie het talent) met een visie (waar werken we naartoe, wat is ons doel) en ga uit van een lange termijn (duurzaam is meer dan zes maanden).
- Laat de mens centraal staan en niet de wet- en regelgeving.
- De werkgever ziet meer in een optimalere begeleiding die duurzaam (continue) is en waar het initiatief ook bij de werkgever mag liggen.
- Voor duurzame plaatsingen is één aanspreekpunt en een vangnet nodig.
- Pool van werkgevers vormen om als keten werkgelegenheid te creëren (doorplaatsmogelijkheden opzoeken/benutten).
- Partnerschappen zoeken: werkgevers en overheid samen verantwoordelijkheid geven voor plaatsing en voor duurzame karakter daarvan.
- Overheid en werkgevers moeten pro-actief verbinding met elkaar zoeken.
- Werkgever mag best leidend zijn en worden ontzorgd: we gaan voor één gezamenlijk doel[/wpex]
De “wildcard”, welke onderwerpen leven bij Zwolse ondernemers?
Aan tafel met: Marieke Mulder (regiocoördinator De Normaalste Zaak)
[wpex more=”Lees meer ⇓” less=”Lees minder ⇑”]
Inclusief ondernemen heeft talloze verschillende aspecten: van de zoektocht naar kandidaten tot een succesvolle plaatsing, van het aanvragen van subsidies tot het regelen van de passende begeleiding. Welke ervaringen kunnen ondernemers uit Zwolle verder nog delen?
Successen:
- Inclusie wordt steeds minder bijzonder. Veel werkgevers bieden kansen aan mensen met een beperking en vinden dat normaal.
- Door de business case van inclusie te benadrukken, wordt het steeds meer onderdeel van het bredere personeelsbeleid en daarmee wordt inclusie normaler.
- Gemeente biedt, bijvoorbeeld via het Participatiehuis, maatwerk aan kandidaat en werkgevers.
- Er is een beweging aan de gang in de richting van inclusief denken en handelen.
Uitdagingen:
- Vaststelling doelgroepenregister betekent automatisch uitsluiten van anderen op de arbeidsmarkt.
- Hokjes denken, ook in terminologie als ‘kwetsbare jongeren’, is niet constructief.
- Participatiewet is er voor iedereen, maar dan zouden voor iedereen ook dezelfde regelingen moeten gelden. Waarom zijn er dan 9 verschillende soorten regelingen (met bijbehorende uitzonderingen)?
- Door de aanwezige schotten tussen verschillende financieringsstromen is maatwerk soms moeilijk te bieden.
- Match tussen werkgever, kandidaat én jobcoach: niet altijd eenvoudig de goede jobcoach te vinden.
- Interne begeleiding door werkgever: hoe zit het precies met de kosten?
- Als doelgroeper 18 jaar wordt, ontstaat een harde knip (van ‘zorg’ naar ‘werk’).
Oplossingen:
- Mensen, regels en middelen ‘ontschotten’, maakt maatwerkoplossingen voor werkgever en kandidaat mogelijk.
- Goede samenwerking tussen gemeente/UWV, scholen en werkgevers om route naar werk uit te stippelen.
- Kandidaten hebben veel talent, meer kennis over hun individuele mogelijkheden vergroot de kans op een goede match.
- Voorkom stilstand na opleiding of stage door ‘harde knip’ op achttiende verjaardag weg te halen.
- Proberen niet in hokjes of stempeltjes te denken: het zijn gewone werknemers (en vaak nog goede ook).[/wpex]
Afronding
Staatssecretaris van Ark toonde zich onder de indruk van de discussies aan de praktijktafels. “Deze bijeenkomsten raken de essentie” zei ze. “Regionaal en lokaal maatwerk is het beste recept. Want jullie kennen elkaar, de kandidaten, de problemen die onderweg opduiken en – zoals ik aan de tafels hoorde – ook veel verrassende oplossingen.”
Bert van Boggelen vatte het overheersende gevoel van de middag treffend samen in zijn slotwoord: “Als we samen durven te werken en zowel kritiek kunnen uitten als incasseren, leggen we de basis om echt verder te komen en volgens mij hebben vanmiddag echt weer een goede stap gezet.”
De Praktijktafel in Zwolle werd georganiseerd door De Normaalste Zaak, in samenwerking met Scania Production Zwolle, VNO-NCW Zwolle, MKB Zwolle, Regionaal Werkbedrijf Zwolle en ‘Op naar de 100.000 banen’.