Op weg naar één Banenafspraak voor overheid én bedrijfsleven
Begin september besloot het kabinet de Quotumregeling te activeren voor de overheid. Als overheidsinstellingen er komend jaar niet in slagen 3.000 mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen, dan volgen er boetes. Dat is slecht nieuws, want een boete lost het probleem niet op.
Natuurlijk, de aanleiding voor dit besluit is ook slecht nieuws. Het is geen goed signaal dat de overheid niet op schema ligt en onvoldoende banen levert om aan de Banenafspraak te voldoen. Terwijl je juist van de overheid zou verwachten dat ze meedoet in de inclusieve voorhoede in Nederland.
Met de Banenafspraak, het is bekend, verplicht de overheid zich om 25.000 banen te realiseren (het bedrijfsleven 100.000). Nu gaat de overheid zichzelf dus een boete opleggen als gemeenten, ministeries, provincies, politie, onderwijs, etc. de komende 12 maanden niet beter gaan presteren.
Maar een boete (nog los van het feit dat een boete van de overheid voor de overheid een beetje een vestzak-broekzakconstructie is) leidt niet tot meer banen voor de doelgroep. Integendeel! Net als werkgevers in de markt hebben overheidswerkgevers (meer) tijd nodig om de waarde van een inclusieve organisatie te ontdekken en inclusiviteit in de praktijk te brengen.
Een ander probleem dat moet worden opgelost, is de wat kunstmatige knip die in de Banenafspraak zit: 25.000 banen voor de ene groep werkgevers en 100.000 voor de andere. Alsof de arbeidsmarkt in het echt zo gescheiden is. Niet dus!
De arbeidsmarkt van overheid en bedrijfsleven zijn voor een belangrijk deel met elkaar verweven. Zeker waar het de banen betreft voor een substantieel deel van de doelgroep. Veel overheidsorganisaties besteden taken uit, onder andere de ICT, catering en schoonmaak. Het bedrijfsleven voert deze taken voor de overheid uit. Het probleem: als deze bedrijven mensen uit ‘de doelgroep’ inzetten, telt dit niet mee bij de overheidsopdrachtgever. De kansen die hier liggen, worden dus niet benut.
Dat moeten we niet willen
Mijn voorstel zou dan ook zijn om als werkgevers samen, dus bedrijfsleven en overheid, onze verantwoordelijkheid te nemen voor de Banenafspraak. Laten we er met elkaar voor zorgen dat er 125.000 extra banen komen voor mensen met een arbeidsbeperking.
Het opheffen van deze kunstmatige scheiding is niet alleen goed voor de overheid, die zo het aantal werkplekken voor mensen met een arbeidsbeperking stevig kan laten groeien. Het is ook goed voor het enthousiasme van leveranciers en dienstverleners, die – als ze bijvoorbeeld meer kans maken op het binnenhalen van overheidsopdrachten – beloond worden voor hun inclusieve werkgeverschap.
Boete of geen boete, er gaat een negatief signaal uit van een overheid die geen vorm kan geven aan inclusie. Samenwerken kan een grote stap voorwaarts zijn. Overigens kunnen werkgevers uit de markt de overheid uitstekend verder helpen door kennis en ervaring te delen. Eén Banenafspraak voor één arbeidsmarkt is een logische aanpak die voortvloeit uit de realiteit van de arbeidsmarkt. Samen kunnen we ervoor zorgen dat het uiteindelijke doel, werk voor mensen die dat nodig hebben, echt veel dichterbij komt.
Bert van BoggelenBert van Boggelen is oud bestuurder-directeur CNV vakcentrale. Als kwartiermaker van De Normaalste Zaak doet hij op deze plek regelmatig verslag van zijn ervaringen. E-mail: bertvanboggelen@denormaalstezaak.nl
Tel: 06-51534933