Op dinsdag 12 februari organiseerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken in samenwerking met PIANOo en De Normaalste Zaak een tweede marktontmoeting voor rijksinkopers en leveranciers, opdrachtgevers en opdrachtnemers. Doel van de bijeenkomst was om met elkaar in dialoog te gaan over de vraag: Hoe geven we samen als inkoper en opdrachtnemer succesvol invulling aan social return?
Marktontmoeting Social Return voor opdrachtgevers en opdrachtnemers
Sinds juli 2011 neemt de Rijksoverheid ‘social return’ op als contractvoorwaarde voor aanbestedingen boven de 250.000 euro. Het opnemen van ‘social return’ als contractvoorwaarde betekent dat er bij de uitvoering van de opdracht ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden ingezet. In de praktijk blijkt dat zowel inkopers als leveranciers soms moeite hebben met social return. In deze marktontmoeting konden inkopers van het Rijk en leveranciers leren van elkaars ervaringen en gezamenlijk oplossingen bedenken voor het succesvol toepassen van social return.
Een aantal van die oplossingen noemde Alwin Geutjes, bedrijfsleider van aannemingsbedrijf Dekker Krabbendam. Hij opende de bijeenkomst met een presentatie over ‘SROI, zoals het wel kan’. Volgens Geutjes zijn er een aantal voorwaarden om succesvol social return toe te passen: hanteer een brede definitie van ‘mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt’, zorg voor flexibele plaatsing, voorkom draaideurwerklozen door het verleggen van de tijdskaders om iemand aan te houden en maak een rekening courant van de ‘verplichting’ voor social return aan de ene kant en de ‘invulling’ aan de andere kant.
In het tweede gedeelte van de bijeenkomst werden de inkopers en leveranciers ingedeeld in drie gemengde subgroepen
In het tweede gedeelte van de bijeenkomst werden de inkopers en leveranciers ingedeeld in drie gemengde subgroepen om oplossingen te bedenken op belemmeringen in de toepassing van social return. Belemmering die veel werden genoemd waren: het gebrek aan uniformiteit in regels tussen overheidsinstanties, de hoeveelheid regels waardoor creativiteit in de uitvoering beperkt wordt en de termijn- en projectgebondenheid van de social return eis in aanbestedingen. Een van de deelnemers verwoorde dit treffend met; ‘social return is een generieke vraag, voor een specifiek project in een specifieke discipline’. De genoemde belemmeringen werden ook door de opdrachtgevers gevoeld, zo verwoorde een van de deelnemers; ‘de bereidheid om aan social return te doen is er wel bij bedrijven, maar wat wij van vragen moet wel haalbaar zijn’.
Na de dialoog in subgroepen werden de oplossingen plenair gepresenteerd en besproken. Dit leverde de volgende oplossingen op:
- Neem in beschouwing wat er door een bedrijf wordt en in het verleden is gedaan aan het bieden van arbeidsplekken aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Kijk daarbij ook naar de inspanningen die in de gehele breedte van het bedrijf zijn gedaan voor de doelgroepen, in plaats van alleen te focussen op arbeidsplekken op het project.
- Mensen kunnen alleen duurzaam ingezet worden wanneer een bedrijf arbeidsplekken creëert die project overstijgend zijn. Ga daarom als opdrachtgever en opdrachtnemer met elkaar op zoek naar gezamenlijke doelstellingen en maak contract overstijgende afspraken.
- SROI heeft de beste resultaten wanneer je uitgaat van de eigenheid van een bedrijf. Een bedrijf moet de ruimte hebben op een passende manier invulling te geven aan doelstellingen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Probeer daarom beleid in hoofdlijnen vast te leggen zodat er eenduidigheid en uniformiteit ontstaat, maar behoud ook maatwerk door op aanbestedingsniveau de dialoog te voeren en ruimte te behouden voor creatieve oplossingen.
- Voorkom onduidelijkheid over de vraag die je als opdrachtgever stelt met betrekking tot social return door een markconsultatie te organiseren nog voordat de aanbesteding is uitgeschreven. Maak hierin duidelijk wat je als opdrachtgever onder social return verstaat, wat de doelstellingen en bespreek de mogelijkheden van de bedrijven om deze te realiseren.
Er is zowel bij opdrachtgevers en opdrachtnemers veel bereidheid om van social return een succes te maken
Ondanks dat er nog verschillende uitdagingen liggen in het succesvol toepassen van social return eindigde de middag met een positieve constatering; er is zowel bij opdrachtgevers en opdrachtnemers veel bereidheid om van social return een succes te maken. De deelnemers waren daarnaast erg tevreden over de mogelijkheid die de bijeenkomst bood om open en eerlijk met elkaar in gesprek te gaan en oplossingen te bedenken.
Lees meer op de website van PIANOo
Marktontmoeting Samen Werken aan Social Return in diensten – Verslag 24 januari 2013