Warm familiebedrijf IJskoud leidt zelf mensen op tot technici


Er hangt een prettige sfeer in het pand van IJskoud in Amsterdam. “Wij maken dingen koud, dat is onze specialiteit,” vertelt José Komin, algemeen directeur van dit familiebedrijf in koeltechnieken, “maar wij houden van warmte en gezelligheid”.

Oorspronkelijk komt ze uit de gezondheidszorg, waar ze leidinggeeft aan verschillende poliklinieken. Als ze in 2005 overstapt naar het bedrijf van haar echtgenoot, wordt ze geconfronteerd met een hele andere sfeer. “Er zat weinig warmte in IJskoud, zal ik maar zeggen. Ik kwam van een mensgerichte organisatie, het ziekenhuis, in een technisch taakgericht bedrijf, waarbij eigenlijk niemand vroeg hoe je weekend of vakantie was geweest. Ik voelde al heel snel dat er iets moest veranderen, anders zou ik me nooit thuis gaan voelen.”

Goed lopend bedrijf

José’s missie, van IJskoud een warme, klantgerichte organisatie maken, is geslaagd. Naast het oplossen van koel- en klimaatvraagstukken staan communicatie en medemenselijkheid vandaag de dag hoog in het vaandel.

Ook de bedrijfsresultaten zijn goed, José heeft niets te klagen. “Het enige probleem op dit moment is het enorme tekort aan technisch personeel. Dat is in de koeltechniek eigenlijk altijd al zo geweest, een goede koelmonteur loopt nooit vrij rond. In onze branche moet een monteur verstand hebben van zowel elektrotechniek als meet en regeltechniek, hij moet een beetje een loodgieter zijn en uit de voeten kunnen met ICT. Er zijn maar weinig mensen die dat allemaal in huis hebben.

Van schilder naar techneut

Als José in 2002 gevraagd wordt door de stagebegeleider van een opleiding elektrotechniek of ze plek heeft voor een schilder uit Senegal, aarzelt ze geen moment. Hij is op dat moment zeker nog niet de beste techneut, maar de klanten lopen weg met deze vriendelijke, goedlachse en servicegerichte stagiair. Daar komt bij dat hij hard werkt en het vak dolgraag wil leren. Na zijn stage mag hij blijven en krijgt hij uiteindelijk een vast contract. Nu, bijna vijftien jaar later, is hij nog steeds een gewaardeerde medewerker. “Het was een project voor de lange adem, maar het is gelukt. Veel training, veel investeren, veel geduld. Iedereen binnen het bedrijf heeft meegeholpen. Hoe waardevol is dat?”

Scholing wordt geregeld

In de loop der jaren komen er steeds meer mensen bij IJskoud werken die in eerste instantie niet voldoen aan de standaard functie-eisen van de koeltechniek. Ze hebben geen diploma en/of nog geen ervaring. Wel hebben ze allemaal een sterke wil om het vak te leren. José zorgt voor scholing en past de bedrijfsprocessen aan om iedereen te laten excelleren. “Niet iedere monteur hoeft alles te kunnen. Sommige monteurs zijn prima in het onderhoud en klantencontact, anderen in het oplossen van complexe technische problemen en weer anderen in het bouwen van installaties. We passen het werk aan aan de mensen, dus niet andersom. Dat betekent dat lang niet alle monteurs, zoals voorheen, alles moeten kunnen en dat ook iets minder technisch onderlegde medewerkers, die vaak wel service gerichter zijn, prima werk kunnen leveren”.

Inmiddels heeft ongeveer 25 procent van de medewerkers een niet-Nederlandse achtergrond en dat maakt van IJskoud een divers bedrijf. “Zes verschillende nationaliteiten is een verrijking, we leren van elkaar. Met z’n allen zijn we een mooi bedrijf”.

Vergroot de vijver!

De krapte op de technische arbeidsmarkt zorgde ervoor dat José op een andere manier naar potentiele werknemers ging kijken. Het schaap met de vijf poten komt maar af en toe voorbij, het is dus zaak om werknemers zelf op te leiden. Ze raadt andere werkgevers aan hetzelfde te doen en zich af te vragen of dat diploma echt zo belangrijk is.

De laatste berichten over het arbeidstekort in de koude-en klimaattechniek spreken van bijna veertienduizend vacatures, het is hoog tijd voor een nieuwe aanpak. “Zelf opleiden en blijven trainen is van wezenlijk belang. En kijk eens naar iemand met een multiculturele achtergrond of een statushouder met interesse in de techniek. Op deze manier vergroten we de vijver met technisch potentieel en worden je bedrijven tegelijkertijd diverser en rijker.”

Een kanttekening is wel op zijn plaats volgens José: “Het kost heel veel tijd, aandacht en geld. Je moet het bedrijf wellicht herinrichten en de processen aanpassen. Dat is niet zomaar wat. Bij twijfel zeg ik dus, niet doen. Dat geldt trouwens ook voor potentiele medewerkers. Ze moeten het echt willen, je moet het samen doen”.

José gelooft heilig in diversiteit binnen haar bedrijf. “Mensen zien, aandacht en vertrouwen geven, zodat ze zelf weer een aanwinst voor onze maatschappij zijn. Daar krijg ik energie van, dat vind ik leuk. Een smeltkroes van culturen is een rijkdom. Als iemand zijn eigen broek kan ophouden, dan ben ik trots dat ik daaraan heb mogen bijdragen”.

Zelf mensen opleiden is één van de vele manieren waarmee werkgevers de arbeidsmarktkrapte te lijf gaan. Op zoek naar meer inspiratie? Bekijk de online handreiking Blikverruimers – van krapte naar kansen van AWVN.

Tekst en foto’s: Paula Zimmerman