Wat betekent het om een maatschappelijk verantwoord werkgever te zijn? Volgens Tamara van Ark draait het om bewust handelen. ‘Voor mij gaat het erom dat dat je oog en oor hebt voor de mensen in je organisatie.’ Van Ark vertelt over inclusie, diversiteit en de kracht van simpelweg goed doen.
‘Dat je ziet wie er bij je werken, en ze helpt om het maximale uit zichzelf te halen.’ Van Ark is voormalig staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, voorzitter van Schoonmakend Nederland en lid van de raad van advies van De Normaalste Zaak. Vanuit die ervaring weet ze precies waar werkgevers in de praktijk tegenaan lopen en hoe je met relatief simpele stappen verschil kunt maken.
In de schoonmaakbranche werken zo’n 120.000 mensen, vaak aan de basis van de arbeidsmarkt. Juist daar speelt inclusiviteit een grote rol. ‘Wij zijn heel actief in het binnenhalen van mensen voor wie werk niet vanzelfsprekend is,’ vertelt Van Ark. ‘Zoals mensen met een arbeidsbeperking of jongeren uit het praktijkonderwijs.’ Ze noemt een concreet voorbeeld: ‘Een MKB-bedrijf in Brabant heeft 150 medewerkers, waarvan er 15 uit het doelgroepregister of met een arbeidsbeperking. Dat vraagt veel extra begeleiding, maar de werkgever doet het omdat hij vindt dat iedereen een kans verdient.’
Schoonmakend Nederland werkt inmiddels met ROC’s samen om jongeren perspectief te bieden. ‘We hebben afgesproken dat als de jongeren zes weken stage lopen bij een van de aangesloten schoonmaakbedrijven, ze daarna een baangarantie krijgen in de schoonmaak bij een bedrijf naar hun keuze.’
Volgens Van Ark snijdt het mes aan twee kanten: ‘Werkgevers hebben te maken met enorme krapte op de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is de stap naar werk voor veel jongeren lastig. Dit brengt die werelden bij elkaar.’
Organisaties hebben steeds vaker aandacht voor een diverse samenstelling van hun personeelsbestand, ziet Van Ark. ‘Daar gaat het vaak al best goed’, zegt ze. ‘Maar bij inclusie ligt nog echt een opgave.’ Want mensen aannemen is één ding, ze echt zien en benutten om wie ze zijn en wat ze kunnen, is iets anders. ‘Inclusie vraagt dat je je bewust bent van wat mensen nodig hebben om tot hun recht te komen’, legt ze uit. ‘Dat gebeurt niet vanzelf. Daar moet je als werkgever actief werk van maken.’
Ze geeft een voorbeeld: ‘We hebben in onze cao voor de schoonmaakbranche staan dat iedereen jaarlijks een gesprek krijgt. Eén van onze leden gebruikt een talentenspel tijdens dat gesprek. Het gaat dan niet over wat je niet kunt, maar over wat je wel kunt. Een jongen liep na zo’n gesprek stralend naar buiten en zei: “Ik mag er dus ook zijn.” Dat is precies wat je wilt bereiken.”
Van Ark vertelt dat veel werkgevers wel inclusief willen zijn, maar niet altijd weten hoe. ‘Dat is heel begrijpelijk.’ Daarom noemt ze een aantal praktische aanknopingspunten voor werkgevers:
Taalgebruik in vacatures: ‘Zet je in je vacature dat iemand beschikbaar moet zijn van negen tot vijf, dan stoot je ouders met jonge kinderen af.’
Bewustwording: ‘We zijn vaak geneigd om te kiezen voor mensen die op ons lijken. Alleen al dat beseffen is een belangrijke eerste stap.’
Conscious contracting: ‘Maak contracten begrijpelijk en overzichtelijk. Zo verlaag je drempels voor nieuwe werknemers.’
Meewerkweken: ‘Ga zelf eens een week mee in het werk. Dan zie je pas echt wat medewerkers tegenkomen.’
Volgens Van Ark is inclusief werkgeverschap niet alleen het juiste om te doen, het levert ook aantoonbaar iets op. ‘Als je mensen binnenhaalt die misschien wat meer begeleiding nodig hebben, krijg je daar ook veel voor terug’, zegt ze. ‘Loyaliteit, motivatie, en vaak ook een betere teamsfeer.’
En er zijn nog meer voordelen. Bijvoorbeeld een lager ziekteverzuim. ‘Toen ik staatssecretaris was, zag ik dat organisaties met meer mensen in dienst met een beperking vaak minder verzuim hadden. Dat zijn doorgaans hele loyale, doorzettende mensen. Ze willen laten zien dat ze het kunnen, en dat werkt aanstekelijk voor het hele team. Het is echt iets wat je terugziet in de cijfers.’
Daarnaast spelen ook cultuur en communicatie een rol bij verzuim. ‘In sommige culturele achtergronden is praten over bijvoorbeeld mantelzorg of dementie lastig. Iemand meldt zich dan ziek, terwijl er eigenlijk iets anders aan de hand is. Als je daarin doorvraagt, natuurlijk met respect voor privacy, zie je dat mensen zich gezien voelen en het verzuim daalt.’
Voor Tamara van Ark draait goed werkgeverschap uiteindelijk om aandacht, luisteren en bereid zijn om te blijven leren. ‘Je kunt allerlei regelingen optuigen, maar het begint bij oprechte interesse in de mensen met wie je werkt. Niet wachten tot ze over de drempel komen, maar zelf die stap zetten. Zeggen: “Kom binnen, vertel me wie je bent en wat jij nodig hebt om tot bloei te komen.”’ Door die houding kunnen werkgevers het verschil maken.
Ontmoet inclusieve werkgevers tijdens De Normaalste Zaak lunch
Ontmoet andere inclusieve werkgevers tijdens De Normaalste Zaak lunch. Naast de inhoudelijke uitwisseling over inclusief werkgeven tijdens onze online bijeenkomsten, vinden wij het waardevol dat inclusieve werkgevers uit ons netwerk elkaar persoonlijk ontmoeten.Daarom nodigen we je van harte uit voor onze lunchbijeenkomst op dinsdag 1 juli – voorafgaand aan het AWVN-jaarcongres 2025: Kies je koers – Navigeren op maatschappelijk verantwoord werkgeven.
Log in met de gebruikersnaam die je altijd gebruikt en die bij AWVN bekend is.
