Verslag online praktijktafel ‘Preventie uitval door psychische klachten’

Op 10 november 2020 organiseerden AWVN en De Normaalste Zaak een online kennissessie rondom het thema “Preventie van uitval door psychische klachten”. Een expert vanuit Samen Sterk Zonder Stigma deelde laagdrempelige tips over hoe je psychische klachten bespreekbaar kunt maken op de werkvloer. Daarna wisselden ruim 50 werkgevers ervaringen uit en bespraken openhartig welke knelpunten zij ervaren in het herkennen van en omgaan met psychische klachten van medewerkers.

Signaleren

Op het moment dat het gaat om het signaleren van psychische klachten, ging het gesprek al gauw over op welke signalen je moet letten. Voorbeelden die werden genoemd zijn:

• Frequent verzuim
• Veel klagen/enkel problemen zien
• Weinig contact met collega’s/afzonderen
• Kort lontje
• Financiële problemen (loonbeslag vaak voorbode)
• Weinig verlof opnemen

Het herkennen van signalen lukt vaak wel, maar wat moet je vervolgens doen? Wat is jouw rol als leidinggevende of HR-manager en hoe zorg je dat je ook in deze digitale tijd met elkaar in contact blijft?

Tip: Focus niet enkel op het herkennen van signalen, maar zorg dat je het onderwerp bespreekbaar maakt. Signalen zijn zeer persoonsafhankelijk en moeilijk op waarde te schatten. Ga daarom liever het gesprek aan en durf vragen te stellen.

Rol van leidinggevende/HR/collega’s

Wanneer ga je het gesprek aan? Hoe ga je het gesprek aan? En hoe bied je vervolgens de juiste ondersteuning? Drie vragen die erop wijzen dat er behoefte is aan meer grip op de eigen rol bij het (h)erkennen van psychische klachten bij medewerkers. Hierbij worden ook nog een aantal specifieke knelpunten ervaren:

• Hoe voorkom je dat mensen, doordat ze zich in deze digitale thuiswerkperiode makkelijk af kunnen zonderen, in een sociaal isolement terecht komen?
• Hoe kun je omgaan met de schroom die mensen voelen om open te zijn over de psychische klachten die ze ervaren?
• Hoe doorbreek je dat mensen soms niet willen dat hun leidinggevende weet dat het niet zo goed gaat?
• Hoe zorg je dat mensen zich bewust worden van onbewuste vooroordelen/stigma?

Hierop werden veel mooie voorbeelden en praktische tips gedeeld:

• Maak het bespreekbaar; het mag er zijn!
  – Laat zien dat je het onderwerp bespreekbaar maakt, bijvoorbeeld door voorbeelden te delen en een campagne op te starten
  – Durf het onderwerp aan te kaarten
  – Faciliteer informeel contact
• Verlaag de drempel om erover te praten
  – Creëer een open sfeer op de (digitale) werkvloer
  – Wees als leidinggevende/manager open over zaken waar je zelf tegenaan loopt
• Faciliteer gesprekken tussen collega’s. De drempel om het gesprek met een leidinggevende aan te gaan kan hoger liggen, dan wanneer je er met een collega over kunt praten.
  – Zet een medewerkersnetwerk op
  – Zorg dat er collega ‘buddies’ zijn
• Maak bewust ruimte in agenda’s vrij voor informele contactmomenten
• Houd actief contact met mensen die de neiging hebben zich af te zonderen
  – Zorg dat iedereen beschikt over de tools, bijvoorbeeld een webcam, om digitaal aan te haken
  – Plan één op één momenten in met de leidinggevende, juist om het níet over zakelijke dingen te hebben
  – Schakel collega’s in om alert op elkaar te zijn en contact op te nemen als ze merken dat een collega zich steeds verder (in een sociaal isolement) terugtrekt.
  – Plan digitale koffiemomenten in
  – Denk hierbij ook eens aan het introduceren van een specifiek thema/onderwerp per keer, om mensen echt bij het gesprek te betrekken
• Bied workshops of trainingen aan
  – Weerbaarheids- en veerkrachttraining
  – Mindfulness

Inzet van in- en externe partijen

Wees je ervan bewust dat je als leidinggevende/HR/collega ook je grenzen hebt en verwijs tijdig door naar andere vormen van laagdrempelige hulp.

• Schakel een hulplijn in waar werknemers 24/7 mee kunnen bellen
• Bied iedereen de kans in gesprek te gaan met een coach
• Faciliteer contact met een psycholoog
• In de handreiking Preventie van uitval door psychische klachten van AWVN is een overzicht te vinden van digitale tools vanuit professionele organisaties

Een specifieke rol hierin kan ook weggelegd zijn voor de bedrijfsarts of arbodienst. Hier zullen we, aan de hand van voorbeelden, tijdens de volgende kennissessie op 8 december dieper op in gaan.

Vervolg

Het was een waardevolle sessie waar we dankzij alle deelnemers veel input hebben verzameld om het gesprek voort te zetten. We zullen alle tips gebruiken om samen met AWVN de handreiking nog beter aan te laten sluiten bij de knelpunten die worden ervaren en waar nodig schakelen we experts in om ons met vraagstukken verder te helpen. Daarnaast faciliteren we graag het gesprek tussen werkgevers, om elkaar zo te inspireren en verder te helpen.